ผู้หญิงทุกคนเมื่อเข้าสู่วัยเจริญพันธุ์ จะมีช่วงเวลาหนึ่งในแต่ละเดือนที่ต้องประสบเหมือนกัน นั่นคือ การเป็นประจำเดือน อาการที่ตามมาคือ การปวดท้องน้อย หิวบ่อย เจ็บเต้านม บางครั้งก็สิวขึ้นเห่อ อารมณ์หงุดหงิดง่าย ซึ่งเป็นเรื่องปกติของผู้หญิงเมื่ออยู่ในช่วงของการเป็นประจำเดือน แต่การมีประจำเดือนสำหรับผู้หญิงทุกคนนั้นไม่ได้เหมือนกันไปซะหมด บางคนประจำเดือนมาปกติทุกเดือน เรียกว่าโชคดี บางคนประจำเดือนมาไม่ปกติ วันหนึ่งมาเยอะมาก บางครั้งมาเดือนละสองรอบ บางครั้งมาเดือนเว้นเดือนก็มี ซึ่งอาการประจำเดือนมาไม่ปกติแบบนี้ อาจเกิดมาจาก ‘ระดับฮอร์โมนเอสโตรเจน’ ในร่างกายเราผิดปกติ หรือ ไม่สมดุล หากไม่แก้ไข ปรับฮอร์โมนให้กลับมาอยู่ในระดับสมดุล อาจทำให้ฮอร์โมนเพศหญิงลดลง และ มีฮอร์โมนเพศชายเพิ่มขึ้นมาแทน ทำให้เกิดปัญหาพวกสิวขึ้น หน้ามัน ขนดก ฯลฯ ตามมาได้
คำถามคือแล้วเราจะทำอย่างไร เมื่อระดับฮอร์โมนไม่สมดุลขึ้นมามีหลายวิธีที่นิยมใช้ปรับระดับฮอร์โมนให้กลับมาสมดุล เช่น การรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ครบ 5 หมู่ การออกกำลังกายที่ไม่หนักเกินไปเป็นประจำ การพักผ่อนให้เพียงพอ ไม่เครียด รวมทั้งการรับประทานยาปรับฮอร์โมน เป็นต้น วิธีข้างต้นนี้ หลายคนคงทราบการปฏิบัติกันดีอยู่แล้ว แต่สำหรับการกินยาปรับฮอร์โมน เชื่อว่ามีหลายคนยังไม่รู้จัก ยาปรับฮอร์โมนคืออะไร มีข้อดีและข้อควรระวังอย่างไร แล้วต้องเริ่มกินแบบไหน วันนี้เราจะพาไปทำความรู้จักกับยาปรับฮอร์โมนให้ดีขึ้นกัน
ยาปรับฮอร์โมนคืออะไร
ยาปรับฮอร์โมน หรือที่เราคุ้นกันในชื่อของ ‘ยาคุมกำเนิด’ นอกจากใช้ปรับฮอร์โมน และ ใช้เพื่อคุมกำเนิดป้องกันการตั้งครรภ์แล้ว ยังมีคุณสมบัติพิเศษอื่นๆ อีก ตามยาปรับฮอร์โมนแต่ละประเภท เช่น ช่วยลดสิว ลดความมันบนเส้นผมหรือใบหน้าที่ขึ้นเกิดจากฮอร์โมน ช่วยปรับให้ประจำเดือนของมาเป็นปกติ โดยภายในตัวยาจะมีส่วนประกอบทดแทนฮอร์โมน อย่าง “เอสโตรเจน” เป็นการช่วยปรับฮอร์โมนภายในร่างกายให้ทำงานอย่างเป็นปกติ ลดการนำไปสู่การเกิดโรคหรืออาการไม่พึงประสงค์ที่เกิดจากฮอร์โมนไม่สมดุลภายในร่างกายของสาวๆ นั่นเอง
เมื่อพูดว่า ‘ยาปรับฮอร์โมน’ หลายคนอาจเคยได้ยินมาบ้างว่ามีทั้งแบบ ee20d, ee30d, และ ee35c แต่ละแบบนั้นต่างกันอย่างไร แล้วชื่อเรียกแบบนี้คืออะไร มาดูสรุปให้เข้าใจง่ายๆ กัน
• คำว่า ee ย่อมาจาก Ethinyl estradiol หรือ ฮอร์โมนเอสโตรเจน
• ตัวเลขที่ระบุด้านหลังนั้น เลข 20, 30, 35 จะหมายถึง ปริมาณเอสโตรเจนที่มีอยู่ในตัวยานั้นๆ
• ตัวอักษรภาษาอังกฤษที่ตามหลังตัวเลขมา คือ ส่วนประกอบของตัวยา
- d หมายถึง ส่วนประกอบของตัวยาที่ชื่อว่า ดรอสไพรีโนน
- c หมายถึง ส่วนประกอบของตัวยาที่ชื่อว่า ไซโปรเตอโรน อะซิเตท
ยาปรับฮอร์โมน ee20d, ee30d, และ ee35c เหล่านี้ เป็นยาปรับฮอร์โมนต่ำ ที่จะช่วยลดผลข้างเคียงที่จะเกิดขึ้นจากการกินยาปรับฮอร์โมนพวกคลื่นไส้ อาเจียน เวียนศีรษะ ลดสิว ลดความมันของผัวหนังและหนังศีรษะ เป็นต้น ทั้งนี้ทั้งนั้นยาปรับฮอร์โมนแต่ละชนิด ก็จะมีคุณสมบัติที่แตกต่างกันไปตามส่วนประกอบของชนิดนั้นๆ ดังนั้นก่อนซื้อยาปรับฮอร์โมนมารับประทาน ควรพิจารณาที่ส่วนประกอบและคุณสมบัติของส่วนประกอบในยาปรับฮอร์โมนชนิดนั้นๆ กันก่อนนะคะ
แต่ละประเภทของยาปรับฮอร์โมน ee20d, ee30d, และ ee35c ก็มีคุณสมบัติพิเศษที่ช่วยนอกเหนือจากปรับฮอร์โมนหรือคุมกำเนิดที่แตกต่างกันไป
• ee20d เป็นยาปรับฮอร์โมนที่มีส่วนประกอบทดแทนของฮอร์โมนเอสโตรเจน และ ตัวยาดรอสไพรีโนน ที่มีผลข้างเคียงน้อย นอกจากช่วยคุมกำเนิดแล้ว ยังสามารถช่วยลดอาการปวดประจำเดือน ลดอาการบวมน้ำ รักษาสิวที่มีอาการปานกลาง ลดความมันให้กับผิวและหนังศีรษะมันเยิ้มได้ เหมาะกับคนที่ไม่เคยกินยาปรับฮอร์โมนมาก่อน กลัวเอฟเฟ็กต์ที่จะตามมาพวกอาการบวมน้ำ และสำหรับคนที่ผิวมัน เป็นสิวง่าย
• ee30d เป็นยาปรับฮอร์โมนที่เหมือนกับ ee20d แตกต่างกันที่ปริมาณของฮอร์โมนเอสโตรเจนที่มากกว่า นอกจากช่วยคุมกำเนิดแล้ว ยังสามารถช่วยลดอาการปวดประจำเดือน ลดอาการบวมน้ำ รักษาสิวที่มีอาการปานกลาง ลดความมันให้กับผิวและหนังศีรษะมันเยิ้มได้เหมือนกับ ee20d เหมาะสำหรับคนที่กังวลเรื่องเอฟเฟ็กต์ต่างๆ จากการกินยาปรับฮอร์โมน กลัวตัวบวม เป็นสิวง่าย มีผิวและหนังศีรษะมันเยิ้ม
• ee35c เป็นยาปรับฮอร์โมนที่มีส่วนประกอบทดแทนของฮอร์โมนเอสโตรเจน และตัวยาไซโปรเตอโรน อะซิเตท ซึ่งเป็นตัวยาที่ช่วยยับยั้งฮอร์โมนเพศชายและปรับสมดุลให้กับร่างกาย ช่วยลดอาการขนดก ช่วยเรื่องสิว ทำให้ผิวมันน้อยลง และลดอาการภาวะถุงน้ำในรังไข่หลายใบ (PCOS) อันเกิดจากฮอร์โมนที่ไม่สมดุลภายในร่างกายได้
ข้อดีของการกินยาปรับฮอร์โมน
การรับประทานยาปรับฮอร์โมนจะช่วยให้ระดับฮอร์โมนที่ผิดสมดุลของเรากลับมาเป็นปกติได้ อาการต่างๆ ที่เคยผิดปกติ ก็จะกลับมาเป็นปกติได้นั่นเอง แต่ต้องเลือกยาปรับฮอร์โมนตัวที่เหมาะสมกับอาการของเรา เนื่องจากยาปรับฮอร์โมนแต่ละชนิด อาจมีคุณสมบัติที่แตกต่างกัน ดังที่ได้กล่าวไปข้างต้น ดังนั้นการรับประทานยาปรับฮอร์โมน จึงควรเลือกตามความเหมาะสมตรงกับวัตถุประสงค์ที่ต้องการ และพิจารณาคุณสมบัติของส่วนประกอบยาปรับฮอร์โมนแต่ละชนิดให้ดี ข้อดีของยาปรับฮอร์โมนแต่ละชนิด เช่น
• ช่วยปรับให้ประจำเดือนกลับมาเป็นปกติ เนื่องจากในตัวยาของยาปรับฮอร์โมนจะมีส่วนประกอบทดแทนฮอร์โมนเอสโตรเจน ซึ่งจะช่วยปรับฮอร์โมนภายในร่างกายให้ทำงานอย่างเป็นปกติ ระดับฮอร์โมนกลับมาสมดุล ทำให้ประจำเดือนกลับมาเป็นปกติ
• มีฤทธิ์ในการคุมกำเนิด ในตัวยาปรับฮอร์โมนจะมีตัวยาดรอสไพรีโนนเป็นส่วนประกอบ ซึ่งมีคุณสมบัติในการช่วยคุมกำเนิดได้
• นอกจากช่วยคุมกำเนิดแล้ว ยังช่วยไม่ให้อ้วนบวมอันเนื่องมาจากการคั่งของน้ำในร่างกาย เนื่องจากมีตัวยาดรอสไพรีโนน
• ช่วยลดสิวและความมันของผิวหนังและเส้นผมให้สาวๆ เพราะมีดรอสไพรีโนน ซึ่งเป็นส่วนประกอบหนึ่งในยาปรับฮอร์โมน จะมีฤทธิ์ยับยั้งฤทธิ์ของฮอร์โมนเพศชาย (แอนโดรเจน) ได้
• ลดขนดก ยับยั้งฮอร์โมนเพศชาย ในยาปรับฮอร์โมนที่มีส่วนประกอบของไซโปรเตอโรน อะซิเตท จะช่วยปรับสมดุลให้กับร่างกาย รวมถึงลดอาการภาวะถุงน้ำในรังไข่หลายใบ(PCOS) อันเกิดจากฮอร์โมนที่ไม่สมดุลภายในร่างกายได้
ข้อควรระวังของการกินยาปรับฮอร์โมน
• ควรปรึกษาแพทย์ หรือ เภสัชกรก่อนกินยาปรับฮอร์โมน
• เด็ก สตรีสูงอายุ สตรีที่มีโรคตับ โรคไต ไม่ควรกินยาปรับฮอร์โมน
• การกินยาปรับฮอร์โมน อาจทำให้เกิดผลข้างเคียงขึ้นได้ เช่น คลื่นไส้ อาเจียน เวียนศีรษะ เป็นต้น
• ควรศึกษาข้อบ่งชี้ในการใช้และส่วนประกอบของยาปรับฮอร์โมนแต่ละยี่ห้อจากหน้ากล่องหรือเอกสารกำกับยา และควรระวังว่าเราแพ้ส่วนประกอบใดของยาปรับฮอร์โมนที่มีแจ้งไว้หรือไม่ เพราะอาจทำให้มีอาการผื่น คัน หรือ บวม เกิดขึ้นได้
• ผู้ที่ตั้งครรภ์ หรือ คิดว่ากำลังตั้งครรภ์, กำลังคุมกำเนิดด้วยฮอร์โมน และ กำลังให้นมบุตร จากหน้ากล่องหรือเอกสารกำกับยา ระบุไว้ว่าห้ามรับประทานยาปรับฮอร์โมน
• ผู้ที่มีอาการหรือเคยมีอาการเหล่านี้ ห้ามใช้ยาปรับฮอร์โมน ได้ อาการจากการแข็งตัวของเลือด, อาการจากหัวใจขาดเลือด หรือ ภาวะสมองขาดเลือดอย่างเฉียบพลัน, มีความเป็นไปได้ที่จะเกิดหัวใจวาย, ไมเกรนบางชนิดร่วมกับความผิดปกติของระบบประสาท, โรคเบาหวานที่มีความผิดปกติที่หลอดเลือด, โรคตับ, รับประทานยาต้านไวรัสที่ประกอบด้วย ออมบิตาสเวียร์ พาริทาพรีเวียร์ หรือ ดาซาบูเวียร์ และส่วนประกอบเหล่านี้รวมกัน, โรคมะเร็งที่สัมพันธ์กับฮอร์โมนเพศ เช่น มะเร็งเต้านม มะเร็งอวัยวะสืบพันธุ์ , เนื้องอกในตับ, เลือดออกในช่องคลอดโดยไม่ทราบสาเหตุ
วิธีกินยาคุมหรือยาปรับฮอร์โมนอย่างถูกต้อง
ยาปรับฮอร์โมน หรือ ยาคุมกำเนิด ที่เห็นส่วนใหญ่จะเป็นแบบ 21 เม็ด และ แบบ 28 เม็ด แต่ละแบบแตกต่างกันอย่างไร สำหรับผู้ที่เพิ่งเริ่มต้นกินยาปรับฮอร์โมน หลายคนอาจจะสับสนและงงกับวิธีการกินยา วันนี้เราจะพามาทำความรู้จักแต่ละแบบของยาปรับบฮอร์โมน รวมทั้งวิธีกินยาปรับฮอร์โมนที่ถูกต้องกันค่ะ
• ยาคุมหรือยาปรับฮอร์โมนแบบ 21 เม็ด
เป็นยาปรับฮอร์โมนที่ใน 1 แผง จะประกอบไปด้วยยาทั้งหมด 21 เม็ด โดยทุกเม็ดจะประกอบไปด้วยตัวยาปรับฮอร์โมนในปริมาณเท่ากันหมด
• วิธีกินยาคุมหรือยาปรับฮอร์โมนแบบ 21 เม็ด
กินยาแบบเรียงเม็ดไปเลยค่ะ ตัวยามักจะระบุเป็นวันจันทร์ อังคาร พุธ พฤหัสบดี ศุกร์ เสาร์ และอาทิตย์ เราสามารถเริ่มใช้ที่ตำแหน่งใดก็ได้ บนแผงยาจะมีลูกศรและวันระบุไว้ โดยเลือกแกะยาให้ตรงกับวันที่รับประทานวันนั้นก็พอ จากนั้นให้เว้น 7 วันเพื่อให้เป็นช่วงปลอดฮอร์โมน ซึ่งช่วงนี้จะเป็นช่วงสำหรับให้ประจำเดือนมานั่นเอง หลังจากครบ 7 วันที่เว้นการกินยาปรับฮอร์โมนแล้ว ให้เริ่มกินแผงใหม่ต่อไปได้เลย (แม้ว่าประจำเดือนอาจยังไม่หมด ก็กินยาปรับฮอร์โมนต่อได้เลยค่ะ)
ยกตัวอย่างเช่น หากเราเริ่มกินยาปรับฮอร์โมนในวันจันทร์ ก็ให้แกะแผงยาวันจันทร์ออกมา จะเป็นจันทร์ไหนก็ได้ แล้วเริ่มกินเรียงตามลูกศรจนครบ ซึ่งการกินยาปรับฮอร์โมนแบบ 21 เม็ดนี้ จะช่วยทำให้ดูได้ง่าย เพราะเราสามารถดูวันที่บนแผงยาได้ จำไว้ว่าเวลาที่กินยาปรับฮอร์โมนหมดแผงแล้ว เว้น 7 วันไป เราเคยเริ่มกินวันแรกวันไหน เราก็จะเริ่มกินแผงใหม่ในวันเดิม เช่น แผงเก่าเริ่มกินวันจันทร์ แผงใหม่ก็จะเริ่มกินวันจันทร์เช่นกัน
• ยาคุมหรือยาปรับฮอร์โมนแบบ 28 เม็ด
ยาปรับฮอร์โมนแบบ 28 เม็ดนี้ บนแผงยาจะมียาปรับฮอร์โมนทั้งหมด 21 เม็ด และ อีก 7 เม็ดจะเป็นเม็ดแป้ง หรือ เม็ดยาปลอดฮอร์โมนซึ่งจะมีสีต่างกันกับเม็ดยาปรับฮอร์โมน เพื่อไว้ให้สำหรับผู้ที่กินยาปรับฮอร์โมนแล้ว กลัวว่าจะนับวันผิด หรือ ลืมเว้นช่วงปลอดฮอร์โมน 7 วัน (ช่วงที่ให้ประจำเดือนมา) นั่นเอง
• วิธีกินยาคุมหรือยาปรับฮอร์โมนแบบ 28 เม็ด
กินยาโดยเรียงตามตัวเลขบนแผงยาปรับฮอร์โมนแบบ 28 เม็ด ซึ่งบนแผงยาจะระบุเป็นตัวเลข 1-28 โดยให้แกะยา “ตามลำดับเม็ด” ที่รับประทาน จะต่างจากแบบ 21 เม็ดตรงที่ไม่ได้ทานตามวันที่ตามปฏิทิน และไม่ต้องกังวลว่าจะนับวันผิด เพราะสามารถกินหมดแผงแล้วเริ่มต้นแผงใหม่ได้เลย
สำหรับใครที่กังวลว่าจะกินยาปรับฮอร์โมนแล้ว แต่ไม่แน่ใจว่าตัวเองทำถูกวิธีหรือเปล่า ลองสังเกตแบบนี้ดูก็ได้
• ดูที่แผงยาคุม เม็ดที่ใช้ตรงกับวันที่รับประทานหรือเปล่า
• หากไม่มั่นใจว่า วันก่อนตนเองกินยาไปแล้วหรือยัง ลองสังเกตที่แผงยา ถ้าเม็ดยาของวันนั้นหายไปก็แสดงว่าได้รับประทานไปแล้ว ซึ่งนี่เป็นข้อดีของการกินยาปรับฮอร์โมนแบบ 21 เม็ด เพราะสามารถตรวจสอบว่ามีการลืมรับประทานยาหรือไม่
• ใช้แอปพลิเคชัน ตั้งนาฬิกาเตือนกันลืม เพราะการกินยาคุมปรับฮอร์โมนจะต้องกินเวลาเดิมทุกวัน หากลืมกินยาจะทำให้ประสิทธิภาพในการคุมกำเนิดลดลง
เป็นอย่างไรบ้างคะ เพื่อนๆ รู้จัก ‘ยาปรับฮอร์โมน’ มากขึ้นแล้วหรือยัง ได้รู้จักประเภทของยาปรับฮอร์โมนในแต่ละแบบ ทั้ง ee20d, ee30d, และ ee35c อีกทั้งยังได้ทราบประโยชน์ของยาปรับฮอร์โมน ที่นอกเหนือไปจากการปรับระดับฮอร์โมนให้กลับมาสมดุลและใช้คุมกำเนิดอย่างที่เรารู้จักกันดีแล้ว ยังมีคุณสมบัติช่วยเรื่องอื่นๆ อีกหลายด้าน รวมทั้งช่วยปรับให้ประจำเดือนสาวๆ ที่มาผิดปกติ กลับมาปกติได้ รวมทั้งช่วยเรื่องสิว เรื่องของความมันบนผิวและหนังศีรษะ ซึ่งเป็นสาเหตุของปัญหาผิวและปัญหาผมอย่างรังแคได้อีกด้วย แต่อย่างที่กล่าวไปข้างต้น การกินยาปรับฮอร์โมนนั้น มีทั้งข้อดี และ ข้อควรระวัง อย่างไรก็ตาม จำไว้ว่าก่อนซื้อยาปรับฮอร์โมนมากิน ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนทุกครั้งนะจ้ะ
ทิ้งท้ายให้อีกนิด หากเพื่อนๆ อยากรู้ว่าตัวเองเป็นสาวฮอร์โมนแบบไหน ลองไปเล่นควิซสนุกๆ ที่ https://www.hormonequizs.com/ ทายตัวตนของตัวเองกันดูก็ได้นะ
ขอบคุณข้อมูลอ้างอิงจาก : FB Page Younglove รักเป็น ปลอดภัย , honestdocs
